Dr. Leighton Barnden en zijn team aan de Griffith University hebben onlangs meer bevindingen gepubliceerd van hun door ME Research UK gefinancierde studie waarbij geavanceerde beeldvormingstechnieken worden gebruikt om te kijken naar hersenafwijkingen bij mensen met ME/cvs.
Gedetailleerde MRI-scans werden gebruikt om de communicatie tussen verschillende hersengebieden – of functionele connectiviteit – te onderzoeken bij mensen met ME/cvs.
De functionele connectiviteit tussen hersengebieden die betrokken zijn bij beweging, cognitieve functie, sensorische verwerking, de slaap-waakcyclus, zelfbewustzijn en autonome reacties was verstoord.
Bovendien werd de functionele connectiviteit geassocieerd met ademhaling, ziekteduur, ernst van vermoeidheid, pijnintensiteit en geheugenscores.
Deze resultaten benadrukken de betrokkenheid van de hersenstam en het cerebellum bij de mechanismen die ten grondslag liggen aan ME/cvs, en suggereren dat er voortdurende veranderingen in de hersenen plaatsvinden.
Lees meer hieronder.
Functionele hersenconnectiviteit bij mensen met ME/cvs
Onderzoekers
Maira Inderyas, Kiran Thapaliya, Sonya Marshall-Gradisnik, Markus Barth, Leighton Barnden
Instellingen
Griffith University en University of Queensland, Australië
Publicatie
Frontiers in Neuroscience, 2024 January 29; 17:1318094
Financiering
ME Research UK met de financiële steun van het legaat van Fred en Joan Davies.
Belangrijkste bevindingen
- Gedetailleerde MRI-scans werden gebruikt om de communicatie tussen verschillende delen van de hersenen – of functionele connectiviteit – te onderzoeken bij mensen met ME/cvs.
- De functionele connectiviteit tussen hersengebieden die betrokken zijn bij beweging, cognitieve functie, sensorische verwerking, de slaap-waakcyclus, zelfbewustzijn en autonome reacties was verstoord.
- Bovendien werd functionele connectiviteit geassocieerd met ademhaling, ziekteduur, ernst van de vermoeidheid, pijnintensiteit en geheugenscores.
- Deze resultaten benadrukken de betrokkenheid van de hersenstam en het cerebellum bij de mechanismen die ten grondslag liggen aan ME/cvs, en suggereren dat er voortdurende veranderingen in de hersenen plaatsvinden.
Dr. Barnden legt meer uit over zijn onderzoek in deze korte video:
Over de studie
Veel van de symptomen die mensen met ME/cvs ervaren – waaronder problemen met concentratie, geheugen, gezichtsvermogen en hartslagcontrole – duiden op afwijkingen in de hersenen en het zenuwstelsel. Onderzoek heeft inderdaad veranderingen aangetoond in de hersenstructuur bij ME/cvs-patiënten, evenals stoornissen in de connectiviteit tussen verschillende hersengebieden, en verstoring van het autonome zenuwstelsel (dat veel lichaamsfuncties reguleert).
Dr. Barnden en zijn team wilden voortbouwen op hun eerdere onderzoek door gebruik te maken van een sterkere 7-Tesla MRI-scanner, die een hogere gevoeligheid en resolutie biedt, met als doel meer informatie bloot te leggen over hersenafwijkingen bij mensen met ME/cvs.
De eerste resultaten van de groepen identificeerden specifieke gebieden van de hersenstam die in volume toenamen bij mensen met ME/cvs (en bij mensen met langdurige COVID), vergeleken met gezonde controlepersonen. Belangrijk is dat deze verschillen in volume correleerden met metingen van pijn en ademhalingsmoeilijkheden. De hersenstam is verantwoordelijk voor veel van de vitale levensfuncties, zoals ademhaling, bewustzijn, bloeddruk, hartslag en slaap.
Hun nieuwe bevindingen kijken naar de communicatie tussen verschillende delen van de hersenen – of functionele connectiviteit – bij mensen met ME/cvs, en hoe dit verband houdt met andere metingen zoals de duur van de ziekte en het geheugen.
Wat hebben ze gedaan?
Een hersennetwerk is een verzameling hersengebieden die samenwerken om een functie uit te voeren. Verbindingen binnen en tussen deze netwerken zijn daarom cruciaal. In dit onderzoek gebruikten de onderzoekers MRI-scans om vier hersengebieden te bekijken:
- Het defaultnetwerk is actief wanneer je aan het dagdromen bent of wanneer je je gedachten laat afdwalen terwijl je in rust bent.
- Het saliencenetwerk is vermoedelijk betrokken bij het schakelen tussen verschillende hersennetwerken en bij het verwerken van pijn, emotie en motivatie.
- Het cerebellum is betrokken bij het bewaren van evenwicht en het coördineren van vrijwillige bewegingen.
- De pontinekernen stellen ons in staat om vaardige bewegingen uit te voeren door de motorische cortex en het cerebellum met elkaar te verbinden.
Regio’s van de hersenen
MRI-scans van de hersenen werden gemaakt bij 31 mensen met ME/cvs en bij 15 gezonde controlepersonen terwijl ze een reeks tests ondergingen om concentratie- en aandachtsproblemen te beoordelen (bekend als de Stroop Kleur-Woord Test). Informatie over de ademhalingsfrequentie werd ook verzameld tijdens de scans, en vragenlijsten werden gebruikt om informatie te verzamelen van de deelnemers over hun ziekteduur, levenskwaliteit, vermogen om taken van het dagelijks leven uit te voeren, en de kenmerken en ernst van de ME/cvs-symptomen.
Wat hebben ze gevonden?
Over het algemeen hadden deelnemers met ME/cvs een verminderde functionele connectiviteit vergeleken met de gezonde controles.
Deze afwijkingen beïnvloedden delen van de hersenen die betrokken zijn bij een aantal belangrijke processen.
- Controle over beweging.
- Cognitieve functie.
- Zelfbewustzijn (perceptie en begrip van de dingen die je maken tot wie je bent).
- Sensorische verwerking.
- Slaap-waakcyclus en bewustzijn.
- Autonome reacties zoals bloeddruk en temperatuurregeling.
Daarnaast was de functionele connectiviteit bij mensen met ME/cvs geassocieerd met ademhaling, ziekteduur, ernst van de vermoeidheid, pijnintensiteit en geheugenscores.
Sterke punten en beperkingen
Dit is de eerste studie die verschillen in functionele hersenconnectiviteit tussen mensen met ME/cvs en gezonde controles onderzoekt met behulp van een dergelijk gedetailleerd type MRI-scan. Het was echter een crosssectionele studie, en levert daarom slechts informatie op één bepaald tijdstip op, in plaats van te kijken naar veranderingen in de loop van de tijd.
De meeste klinische metingen waren zelfgerapporteerd en daarom niet alleen subjectief, maar mogelijk ook afhankelijk van hoe deelnemers zich voelden op het moment van de studie. Hoewel de steekproefomvang relatief klein was, was deze voldoende om significante verschillen tussen de groepen te detecteren.
Conclusie
Dr Barnden en zijn team zeggen dat hun bevindingen de betrokkenheid van de hersenstam en het cerebellum in de mechanismen van ME/cvs benadrukken. Ze suggereren ook dat hun resultaten erop wijzen dat ME/cvs in verband kan worden gebracht met voortdurende veranderingen in de hersenen. Om deze reden is onderzoek nodig dat individuen in de loop van de tijd volgt.
We kijken uit naar meer resultaten van dit onderzoek en hoe Dr. Barnden en zijn team op deze bevindingen zullen voortbouwen in hun lopende studies.
© ME Research UK, 11 maart 2024. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
Lees ook
‘s Werelds sterkste MRI onderzoekt de gevolgen van COVID en ME/cvs op de hersenen
Veranderingen in hersenstamvolume bij ME/cvs- en long COVID-patiënten
